เมืองเก่าตะกั่วป่า เป็นเมืองขนาดเล็กในเขต อ.ตะกั่วป่า ปัจจุบันเป็นพื้นที่ของ ต.ตลาดใหญ่ อยู่ห่างจากตัวอำเภอไปประมาณ 7 กม. สร้างขึ้นตั้งแต่ก่อน พ.ศ. 500 แรกเริ่มเดิมที่มีชื่อว่าเมืองตกโกล (แปลว่ากระวาน) ต่อมาคำว่า ตกโกล ก็เพี้ยนเป็นตะโกลา และเป็นตะกั่วป่า ในที่สุด เมืองนี้รุ่งเรืองที่สุดในยุคเหมืองแร่เฟื่องฟู สมัยรัชกาลที่ 7 เพราะบริเวณนี้อุดมสมบรูณ์ด้วยแร่ดีบุก จึงมีคนจีนอพยพเข้ามาทำงานในเหมืองกันเป็นจำนวนมาก และทั้งร่องรอยของวัฒนธรรมที่ผสมผสานกันระหว่างตะวันออกและตะวันตก ที่เรียกกันว่าชิโน โปรตุกีส ไว้จนถึงปัจจุบัน