เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงอีกแห่งหนึ่งของเพชรบูรณ์ ได้รับความนิยมในหมู่นักเดินทางที่ชอบสัมผัสกับอากาศหนาวเย็น และเดินป่าศึกษาธรรมชาติ ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติเมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2515 ครอบคลุมพื้นที่ป่ารอยต่อสองจังหวัด คือ อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์และอำเภอคอนสาน จังหวัดชัยภูมิ มีเนื้อที่รวม 603,750 ไร่ สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน อากาศหนาวเย็นที่สุดในเดือนธันวาคม มกราคม อุณหภูมิประมาณ 2 5 องศาเซลเซียส เป็นแหล่งต้นน้ำที่สำคัญของแม่น้ำหลายสาย เช่น แม่น้ำป่าสัก แม่น้ำพอง แม่น้ำเลย มีสัตว์ป่าชุกชุมรวมทั้งนกชนิดต่าง ๆ ตามเส้นทางเดินป่าศึกษาธรรมชาติบนเขาสูงผ่านจุดชมวิวริมหน้าผาสวยงาม อาทิ ผากลางโหล่น ผาล้อม ผากอง นอกจากนั้นยังมีถ้ำและน้ำตกที่สวยงามหลายแห่ง สถานที่น่าสนใจในเขตอุทยานฯ น้ำตกตาดพรานบา ทางเข้าอยู่ใกล้ที่ว่าการอำเภอน้ำหนาว กิโลเมตรที่ 20 ไปตามทางหลวงหมายเลข 2211 สายบ้านห้วยสนามทราย อำเภอหล่มเก่า และแยกขวาเข้าไปอีก 5 กิโลเมตร รถยนต์สามารถเข้าถึงได้ เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ มีน้ำไหลตลอดปีน้ำไหลลงมาจากหน้าผาสูงประมาณ 20 เมตร น้ำพุ่งเป็นลำสู่เบื้องล่าง แบ่งเป็นสองชั้น สาเหตุที่มีชื่อว่าตาดพรานบานั้นมาจากพรานบาเป็นผู้เข้าไปพบน้ำตกแห่งนี้เป็นคนแรก จุดชมวิวถ้ำผาหงษ์ ทางเข้าอยู่ตรงกิโลเมตรที่ 39 ทางหลวงหมายเลข 12 สายหล่มสัก ชุมแพ ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ ประมาณ 10 กิโลเมตร มีทางแยกเข้าไป 500 เมตรถึงลานจอดรถ บันไดทางขึ้นจุดชมวิวมี 259 ขั้น บนยอดเขามีหินตะปุ่มตะป่ำอยู่ทั่วไป มองเห็นทิวทัศน์ได้กว้างไกล เหมาะในการชมพระอาทิตย์ตกในตอนเย็น จากลานจอดรถมีทางเดินเท้าผ่านป่าไผ่ประมาณ 300 เมตร ถึงปากถ้ำผาหงษ์ บนปากถ้ำมีพระพุทธรูปให้สักการะ จุดชมวิวภูค้อ อยู่บริเวณกิโลเมตรที่ 46 บนทางหลวงหมายเลข 12 สายหล่มสัก ชุมแพ เป็นจุดชมวิวที่สวยงามที่สุด โดยเฉพาะในฤดูหนาวสามารถชมพระอาทิตย์ขึ้น และสามารถมองเห็นภูกระดึงและภูผาจิตที่อยู่ข้างหน้าได้ นอกจากนี้ทางอุทยานฯ ได้จัดทำเส้นทางเดินป่าศึกษาธรรมชาติบริเวณจุดชมวิวภูค้อ ระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตร ใช้เวลาในการเดินขึ้นเขา 2 ชั่วโมง สวนสนบ้านแปก (ดงแปก) ทางเข้าอยู่ตรงหลักกิโลเมตรที่ 49 ทางหลวงหมายเลข 12 สายหล่มสัก ชุมแพ ระยะทางเดินเท้าประมาณ 5 กิโลเมตร มีลักษณะเป็นป่าสนสองใบขึ้นอยู่เป็นกลุ่มใหญ่เพียงชนิดเดียวตามธรรมชาติ ต้นไม้พื้นล่างประกอบด้วยทุ่งหญ้าและหญ้าเพ็กเป็นจำนวนมาก นอกจากนี้ที่บริเวณสวนสนบ้านแปกทางอุทยานฯ ได้จัดทำเส้นทางศึกษาธรรมชาติป่าสนสองใบ โดยเริ่มจากปากทางเข้าอุทยานฯ นักท่องเที่ยวสามารถขับรถยนต์เข้าไปได้ ระยะทางประมาณ 5 กิโลเมตร ถึงลานจอดรถแล้วจะต้องเดินเท้าเข้าไปอีก 500 เมตร สวนสนภูกุ่มข้าว ทางเข้าอยู่ตรงกิโลเมตรที่ 53 ทางหลวงหมายเลข 12 สายหล่มสัก ชุมแพ มีทางแยกจากกิโลเมตรที่ 53 ถึงสวนสนภูกุ่มข้าวไปอีกเป็นระยะทาง 14 กิโลเมตร มีลักษณะเป็นป่าสนสามใบ ลำต้นขนาดสูงใหญ่ ขึ้นอยู่ตามธรรมชาติอย่างหนาแน่น พื้นที่ประมาณ 10 ตารางกิโลเมตร เมื่อยืนอยู่บนเนินเขาภูกุ่มข้าวจะเห็นยอดสนอยู่ในระดับสายตาเป็นแนวติดต่อกันทั้งสี่ด้านส่วนทางทิศใต้จะมองเห็นอ่างเก็บน้ำเขื่อนจุฬาภรณ์ น้ำตกซำผักคาว เป็นน้ำตกเล็ก ๆ สูงประมาณ 3 เมตร อยู่ตอนบนของลำห้วยสนามทราย มีทางเดินเท้าเข้าไปตรงกิโลเมตร 64 ถนนสายหล่มสัก ชุมแพ ถ้ำใหญ่น้ำหนาว หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่าภูน้ำริน ทางเข้าอยู่ตรงกิโลเมตรที่ 60 ทางหลวงหมายเลข 2216 (สายบ้านห้วยสนามทราย อำเภอหล่มเก่า) มีทางแยกเข้าถึงหน่วยพิทักษ์อุทยานฯ ประมาณ 3 กิโลเมตรซึ่งเป็นจุดที่นักท่องเที่ยวติดต่อเจ้าหน้าที่เพื่อนำชมภายในถ้ำ ถ้ำใหญ่น้ำหนาวเป็นถ้ำภายในเขาหินปูนสูงประมาณ 955 เมตรจากระดับทะเล มีความงามวิจิตรพิศดารโดยธรรมชาติ มีหินงอกหินย้อยเป็นรูปร่างต่าง ๆ และที่แปลกที่สุดคือ มีน้ำไหลหรือน้ำรินออกจากปากถ้ำ ภายในถ้ำยังเป็นที่อาศัยของค้างคาวจำนวนมาก มีปล่องธรรมชาติที่แสงแดดสามารถส่องเข้าไปภายในถ้ำเป็นช่วง ๆ ทำให้อากาศไหลเวียนเย็นสบาย บริเวณที่นักท่องเที่ยวทั่วไปนิยมเดินชมมีระยะทาง 400 เมตร ใช้เวลาในการเดินชมประมาณ 1 ชั่วโมง มีไฟฟ้าให้แสงสว่างและมีทางเดินเท้าไปตามคูหาต่าง ๆ สุดทางเดินมีม่านหินงดงาม ถัดจากจุดนี้ไปเป็นโพรงถ้ำลึกซึ่งมีทางยาวประมาณ 4 กิโลเมตร ยังไม่สะดวกต่อการเข้าชม น้ำตกเหวทราย ทางเข้าอยู่ตรงหลักกิโลเมตรที่ 67 ทางหลวงหมายเลข 12 สายหล่มสัก ชุมแพ ระยะทางเดินเท้า 1 กิโลเมตร เป็นน้ำตกที่สูงที่สุดที่เกิดขึ้นจากห้วยสนามทรายซึ่งเป็นแนวแบ่งเขตแดนตามธรรมชาติระหว่างอำเภอหล่มเก่า จังหวัดเพชรบูรณ์ และอำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ มีความสูง 20 เมตร บริเวณลำห้วยใต้น้ำตกมีแอ่งน้ำ สามารถเล่นน้ำได้ ใต้น้ำตกมีชะง่อนหินเป็นเพิงสามารถหลบฝนได้