ความเป็นมาของพระธาตุแหลมลี่ คือเมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว ก็ได้เสด็จมาแสดงธรรมชื่อว่า “สารัมมะจิตตะสูตร” เมื่อพระพุทธเจ้าปรินิพานแล้วได้ 220 ปี ได้มีพระยาศรีธรรมาโศกมหาราช พร้อมด้วยพระสงฆ์ องค์อรหันต์ 400 องค์ ได้นำพระธาตุของพระพุทธเจ้ามาบรรจุไว้ที่นั่น นับตั้งแต่นั้นมา ราว พ.ศ. 949 สมัยพระยาพรหมกุลี เป็นผู้ครองเมืองเววาภาษีต์ (อำเภอลอง) ในสมัยนั้น เมืองอาลัยยะราโม มีพระยามินัยยะเป็นผู้ครองเมืองทุ่งยั้ง พระยาจังโกเป็นผู้ครองเมืองฝาง พระยาศิริสุทธะวังสา เป็นผู้ครองเมืองละโว้ (ลพบุรี) ได้เป็นสหายกันก็ได้มาสร้างพระธาตุแหลมลี่ ดังนั้นพระธาตุแหลมลี่จึงเป็นสถานที่อันศักดิ์สิทธิ์ แห่งหนึ่งในประเทศไทย หรือว่าในโลกกล่าวคือในภัทกัลป์นี้มีพระพุทธเจ้าห้าพระองค์ คือ พระกกุสันธะ พระโกนาคมนะ พระกัสสปะ พระโคตม พระอริยเมตตัย มาแสดงธรรมชื่อว่า “สารัมมะจิตตะสูตร” ทุกพระองค์ ดังนั้นที่วัดแหลมลี่แห่งนี้ จึงเป็นที่น่าอัศจรรย์ยิ่ง ถ้าผู้ใดมาไหว้ที่นี่ก็เสมือนหนึ่งเราได้ไหว้ พระเจ้าทั้งห้าพระองค์ ไม่มีบุญใดที่จะเปรียบปานได้ ดังนั้น ในอดีตที่แห่งนี้ คงเจริญรุ่งเรืองเป็นแท้ เพราะผู้ที่มาสร้างก็ล้วนเป็นบุคคลที่มีบุญญาธิการทั้งนั้น แต่ทุกสิ่งทุกอย่างถ้าเจริญถึงขีดสุดแล้วก็มีเสื่อมไปตามธรรมดา นับตั้งแต่นั้นมาก็ถอยมาเป็นลำดับขาดความเอาใจใส่รักษาและมิหนำยังมีคนบาปหนาอธรรมมาเบียดเบียนทำร้ายต่อพระพุทธรูปและเจดีย์เสมอมา